Οταν ο κίνδυνος γίνεται αντιληπτός. Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΣΗ

Ο συν­δυα­σμός οι­κο­νο­μι­κής στα­σι­μό­τη­τας και υψη­λού πλη­θω­ρι­σμού, ο στα­σι­μο­πλη­θω­ρι­σμός, ίσως απο­δει­χτεί κάτι πε­ρισ­σό­τε­ρο από ένα φά­ντα­σμα που πλα­νιέ­ται πάνω απ’ τον κό­σμο και, ει­δι­κά, την Ευρώ­πη. Στις Η­ΠΑ­, ο Τζ. Πάου­ελ υπο­χρε­ώ­νε­ται σε ασκή­σεις ευαί­σθη­της ισορ­ρο­πί­ας, να τι­θα­σεύ­σει έναν πλη­θω­ρι­σμό 7,9%, τον υψη­λό­τε­ρο εδώ και 40 χρό­νια, χω­ρίς να ρί­ξει σε ύφε­ση μια οι­κο­νο­μία της τά­ξης των 23 τρισ. δολ. Στην Ευρώ­πη, τα ρί­σκα εί­ναι με­γα­λύ­τε­ρα, για­τί αυτή συ­να­ντή­θη­κε με τον πό­λε­μο έχο­ντας αδύ­να­μη ανά­καμ­ψη και τον υψη­λό­τε­ρο πλη­θω­ρι­σμό από την ει­σα­γω­γή του ευρώ, προ 20ε­τί­ας – ήδη ανα­θε­ω­ρού­νται οι προ­βλέ­ψεις στο 5,2% για τον πλη­θω­ρι­σμό (αντί 3,2%) και 3,7% για την οι­κο­νο­μι­κή με­γέ­θυν­ση (από 4,2%) φέ­τος. Μετά 50 χρό­νια νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης δια­χεί­ρι­σης, ο στα­σι­μο­πλη­θω­ρι­σμός εί­ναι επί θύ­ραις – και αυτή τη φορά, κά­πως δύ­σκο­λο εί­ναι να κα­τη­γο­ρη­θεί ως υπεύ­θυ­νος ο Κέινς και οι ιδέ­ες του.

Πρό­κει­ται για δύ­σκο­λες εξε­λί­ξεις, που θα έχουν διάρ­κεια και πα­ρε­νέρ­γειες, προ­βλέ­ψι­μες και μη, έως ότου απο­κα­τα­στα­θούν οι νέες ισορ­ρο­πί­ες σε τά­σεις, κρα­τι­κές ρυθ­μί­σεις και αγο­ρές εμπο­ρευ­μά­των. Δεν αφή­νουν κα­νέ­να κρά­τος ανε­πη­ρέ­α­στο. Τα κα­νά­λια μέσα από τα οποία διο­χε­τεύ­ε­ται η αβε­βαιό­τη­τα στην ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία εί­ναι αυτά που κω­δι­κο­ποιεί η Δ/​νση Οικο­νο­μι­κών Μελε­τών της Alpha Bank: (α) Η επί­δρα­ση του ενερ­γεια­κού κό­στους στις επι­χει­ρή­σεις, (β) οι συ­νέ­πειες των αυ­ξη­μέ­νων τι­μών ενέρ­γειας – τρο­φί­μων στο δια­θέ­σι­μο ει­σό­δη­μα των νοι­κο­κυ­ριών, (γ) η επί­πτω­ση στη φε­τι­νή του­ρι­στι­κή κί­νη­ση, (δ) η επί­δρα­ση στις άμε­σες ξέ­νες επεν­δύ­σεις και (ε) το εύ­ρος της δη­μο­σιο­νο­μι­κής ευ­ε­λι­ξί­ας που θα κα­θο­ρι­στεί σε ευ­ρω­παϊ­κό επί­πε­δο. Αυτά έρ­χο­νται να κα­θί­σουν πάνω σε ένα ει­δι­κό, ελ­λη­νι­κό πρό­βλη­μα: το δυ­σθε­ώ­ρη­το χρέ­ος και τη χα­μη­λή αξιο­πι­στία της χώ­ρας, κα­θώς τα ελ­λη­νι­κά ομό­λο­γα δεν έχουν ανέ­βει σε επεν­δυ­τι­κή βαθ­μί­δα.

Ξεκι­νά­με από αδύ­να­μη θέση. Το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα νό­μι­ζε ότι για τη δια­χεί­ρι­ση της κρί­σης σε συν­θή­κες παν­δη­μί­ας ήταν αρ­κε­τό να μοι­ρά­ζεις χρή­μα από το ελι­κό­πτε­ρο, ορι­ζό­ντια, χω­ρίς πολ­λά κρι­τή­ρια, χω­ρίς να χα­λάς καρ­διές. Και αντί να προ­κρί­νει και να επι­μεί­νει σε μια πο­λι­τι­κή δί­και­ης αλλά αυ­στη­ρής δη­μο­σιο­νο­μι­κής δια­χεί­ρι­σης, έπε­σε στον αντα­γω­νι­σμό ποιος θα φω­νά­ξει να δο­θούν πε­ρισ­σό­τε­ρα σε πε­ρισ­σό­τε­ρους. Τα απο­τε­λέ­σμα­τα εί­ναι ορα­τά και διά γυ­μνού οφθαλ­μού: Εχο­ντες και κα­τέ­χο­ντες ει­σέ­πρατ­ταν επι­δό­μα­τα ως ανα­ξιο­πα­θού­ντες, εται­ρεί­ες «ζό­μπι» βρέ­θη­καν με κα­τα­θέ­σεις στις τρά­πε­ζες («επεν­δύ­ουν» σε πο­λυ­τε­λή αυ­το­κί­νη­τα…), με­γα­λοϊ­διο­κτή­τες ακι­νή­των ξαφ­νιά­ζο­νται που η κυ­βέρ­νη­ση τους μειώ­νει τον φόρο ακί­νη­της πε­ριου­σί­ας, άλ­λοι με ικα­νο­ποι­η­τι­κό ει­σό­δη­μα ανα­ρω­τιό­μα­στε για­τί πρέ­πει το κρά­τος να δα­νεί­ζε­ται για να μας επι­δο­τεί τον λο­γα­ρια­σμό της ΔΕ­Η­. Η κρί­ση μπο­ρού­σε να αντι­με­τω­πι­στεί με πολύ λι­γό­τε­ρα από 43,3 δισ. ευρώ κρα­τι­κές ενι­σχύ­σεις. Αυτή εί­ναι η αλή­θεια.

Το ερώ­τη­μα του ενός εκα­τομ­μυ­ρί­ου εί­ναι αν αυτά έχουν γί­νει κα­τα­νοη­τά και δεν επα­να­λη­φθούν ή μή­πως, στην προ­ε­κλο­γι­κή πε­ρί­ο­δο που φαί­νε­ται ότι οδη­γεί­ται στην κο­ρύ­φω­σή της, κυ­ριαρ­χή­σει ο πει­ρα­σμός του «λε­φτά υπάρ­χουν» και οι πα­ρο­χές στην πο­λι­τι­κή πε­λα­τεία συ­νε­χι­στούν σε διευ­ρυ­μέ­νη κλί­μα­κα. Θα φα­νεί οσο­νού­πω. Αυτό που όμως εί­ναι θε­τι­κό και ήδη έχει φα­νεί, εί­ναι ένα ορι­σμέ­νο πνεύ­μα αυ­το­συ­γκρά­τη­σης στη συ­μπε­ρι­φο­ρά του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος, με ορι­σμέ­να ίχνη διά­θε­σης για συ­νεν­νό­η­ση – η ση­με­ρι­νή συ­νά­ντη­ση του πρω­θυ­πουρ­γού με τον Τούρ­κο πρό­ε­δρο έχει μια τέ­τοια συ­νεν­νό­η­ση στην αφε­τη­ρία της. Κι ότι έχουν εξα­φα­νι­στεί από το προ­σκή­νιο οι συ­νή­θεις γρα­φι­κοί και οι θο­ρυ­βώ­δεις οπλαρ­χη­γοί. Ισως, όταν κα­τα­λα­βαί­νει ότι τα πράγ­μα­τα εί­ναι επι­κίν­δυ­να, το πο­λι­τι­κό προ­σω­πι­κό συ­νέρ­χε­ται. Καλός οιω­νός στην πο­λυ­κύ­μα­ντη, δύ­σκο­λη πε­ρί­ο­δο που βρί­σκε­ται μπρο­στά μας.

Δημοσίευση από “Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”