Με ποιο κράτος, με ποια έσοδα; Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΣΗ

Δια­θέ­του­με ένα κρά­τος που, κου­τσά-στρα­βά, λει­τουρ­γεί όταν έχει λια­κά­δα. Υπάρ­χει εν αι­θρία – όταν ο και­ρός εί­ναι κα­λός, χω­ρίς ούτε πολύ κρύο ούτε πολ­λή ζέ­στη. Οταν έρ­χε­ται μια σο­βα­ρή αλ­λα­γή και­ρού, πα­ρα­λύ­ει. Οσα έχει (υπο­τί­θε­ται) σχε­διά­σει, κα­ταρ­ρέ­ουν τη στιγ­μή που χρειά­ζε­ται να εφαρ­μο­στούν. Πέρυ­σι τέ­τοιο και­ρό δεν κα­τά­φερ­νε να απο­φα­σί­σει ποιος ακρι­βώς πρέ­πει να κλα­δεύ­ει τα δέ­ντρα – κι έμει­νε επί μέ­ρες η Αττι­κή χω­ρίς ηλε­κτρι­κό ρεύ­μα. Το κα­λο­καί­ρι απο­δεί­χθη­κε ότι είχε ξε­χά­σει να ανοί­ξει δα­σι­κούς δρό­μους, αντι­πυ­ρι­κές ζώ­νες, να φρο­ντί­σει προ­λη­πτι­κά τα δάση, και στον καύ­σω­να γί­να­με μάρ­τυ­ρες μιας πρω­το­φα­νούς εθνι­κής κα­τα­στρο­φής. Τώρα, το κρά­τος βού­λια­ξε στην Αθήνα – μέσα στο κέ­ντρο. Το κρά­τος εφη­συ­χά­ζει για­τί ήταν και (παρα)εί­ναι κομ­μα­τι­κό και απο­λαμ­βά­νει την πο­λυ­τέ­λεια της επα­νά­παυ­σης.

Δεν εί­ναι το μόνο σε αυ­τόν τον τόπο. Ανά­λο­γες συ­μπε­ρι­φο­ρές χα­ρα­κτη­ρί­ζουν και ισχυ­ρά τμή­μα­τα της καθ’ ημάς επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας, δεν εί­ναι απαλ­λαγ­μέ­νος από αυ­τές ο ιδιω­τι­κός το­μέ­ας. Σε πρώ­τη ανά­γνω­ση, τμή­μα­τά του που έχουν δια­σφα­λί­σει (βρέ­ξει – χιο­νί­σει…) σί­γου­ρα έσο­δα, με εξα­σφα­λι­σμέ­νες συμ­βά­σεις, χω­ρίς την αγω­νία επι­βί­ω­σης αν δεν αντα­πο­κρι­θούν στις υπο­χρε­ώ­σεις τους. Χωρίς την αγω­νία του πραγ­μα­τι­κού αντα­γω­νι­σμού – είτε πρό­κει­ται για δρό­μους που θα έπρε­πε να μέ­νουν ανοι­χτοί, είτε για αξιό­πι­στες υπη­ρε­σί­ες επι­κοι­νω­νί­ας, είτε για τη δια­νο­μή του ηλε­κτρι­κού ρεύ­μα­τος, είτε Ελλη­νας, είτε Ολλαν­δός, είτε Γερ­μα­νός, είτε Αυστρα­λός εί­ναι ο ιδιο­κτή­της, δεν φαί­νε­ται να πο­λυ­δια­φέ­ρουν οι συ­μπε­ρι­φο­ρές. Αλλά τον τόνο και το πλαί­σιο τα δί­νει το κρά­τος.

Η «Ελπίς» ήρθε να μας υπεν­θυ­μί­σει ότι με αυτό το κρά­τος δεν υπάρ­χει ελ­πί­δα. Η σύγ­χρο­νη ανά­πτυ­ξη προ­ϋ­πο­θέ­τει ένα κρά­τος που θα μπο­ρεί να σχε­διά­ζει για το αύ­ριο, να εί­ναι ικα­νό να διευ­θύ­νει με­γά­λα προ­γράμ­μα­τα, να τολ­μά­ει να παίρ­νει ρί­σκο και να δο­κι­μά­ζει με με­λέ­τη, με σύ­νε­ση, αλλά όχι με φόβο, να ορ­γα­νώ­νει συμ­μα­χί­ες και το ίδιο να συ­νερ­γά­ζε­ται με ιδιω­τι­κούς και κοι­νω­νι­κούς φο­ρείς – ένα κρά­τος – ικα­νός στρα­τη­γός. Και η κλι­μα­τι­κή κρί­ση, που θα εί­ναι πα­ρού­σα τις επό­με­νες 3-4 δε­κα­ε­τί­ες, ακό­μα κι αν σή­με­ρα στα­μα­τού­σαν ολο­σχε­ρώς οι εκ­πο­μπές αε­ρί­ων του θερ­μο­κη­πί­ου, κα­θι­στά τα άλ­λο­τε σπά­νια ακραία και­ρι­κά φαι­νό­με­να από συ­χνά έως συ­νή­θη, και δη αλ­λη­λο­τρο­φο­δο­τού­με­να. Αρα επι­βάλ­λο­νται μα­κρό­πνο­ος και με­λε­τη­μέ­νος σχε­δια­σμός, νέου τύ­που ορ­γά­νω­ση του κρά­τους από την κο­ρυ­φή μέ­χρι την αυ­το­διοι­κη­τι­κή βαθ­μί­δα του, προ­λη­πτι­κές δρά­σεις με επι­μέ­λεια και άμε­ση δρά­ση τις ώρες της κρί­σης με επαγ­γελ­μα­τι­σμό και πει­θαρ­χία. Ολα όσα δεν δια­θέ­τει το ελ­λη­νι­κό κρά­τος.

Η ανα­συ­γκρό­τη­ση του κρά­τους εί­ναι το μεί­ζον πρό­βλη­μα της χώ­ρας. Μέχρι τώρα δεν έχου­με αγ­γί­ξει αυτό το πρό­βλη­μα. Οι θε­τι­κές ρυθ­μί­σεις που γί­νο­νται σή­με­ρα με τη χρή­ση της ψη­φια­κής τε­χνο­λο­γί­ας απαλ­λάσ­σουν τον πο­λί­τη από τα­λαι­πω­ρί­ες που υφί­στα­ται από το κρά­τος, δεν ανα­συ­γκρο­τούν το κρά­τος για να παί­ξει τον στρα­τη­γι­κό ρόλο του. Επι­λύ­ουν «τε­χνι­κά» προ­βλή­μα­τα, δεν αγ­γί­ζουν το (βα­θιά, βα­θύ­τα­τα) πο­λι­τι­κό πρό­βλη­μα – που προ­ϋ­πο­θέ­τει με­γά­λες συ­γκρού­σεις με πολ­λα­πλά συ­ντη­ρη­τι­κά συ­στή­μα­τα εξου­σί­ας.

Και ένα συ­να­φές πρό­βλη­μα που το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα (και όχι μόνο αυτό…) δεν θέ­λει να το αγ­γί­ξει: Για να γί­νει ό,τι πρέ­πει και να αρ­χί­σει να κτί­ζε­ται ένα κρά­τος νέου τύ­που, στο ύψος των σύγ­χρο­νων απαι­τή­σε­ων, απαι­τού­νται λε­φτά – με νοι­κο­κυ­ρε­μέ­νη δια­χεί­ρι­ση, με φει­δώ, με σε­βα­σμό στο τε­λευ­ταίο ευρώ του φο­ρο­λο­γου­μέ­νου, αλλά, πά­ντως, θα χρεια­στούν λε­φτά. Το παίρ­νει αυτό υπό­ψη του κα­νείς όταν σχε­διά­ζει πώς θα δα­πα­νη­θούν τα λε­φτά του Ταμεί­ου Ανά­καμ­ψης, όταν μοι­ρά­ζο­νται λε­φτά ορι­ζο­ντί­ως σε ό,τι κι­νεί­ται (όχι σε όποιον έχει ανά­γκη…) ή όταν σχε­διά­ζε­ται η δη­μο­σιο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή;

Δημοσίευση από “Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”