Μεγάλες επιχειρήσεις και εξαρτημένη εργασία. Του Γιώργου Σιακαντάρη
Ο κύριος Δοξιάδης που παραιτήθηκε από υφυπουργός δεν είναι τυχαίο πρόσωπο. Εκφράζει, με τον καλύτερο τρόπο, το πνεύμα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σύμφωνα με το οποίο για να πάει η χώρα μπροστά πρέπει να πολωθεί η κοινωνία σε μεγάλες επιχειρήσεις και εξαρτημένους εργαζόμενους σ’ αυτές. Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη μια χώρα με 30%, ίσως και παραπάνω, μικρομεσαίους και ελεύθερους επαγγελματίες δεν μπορεί να βρίσκεται στην πρωτοπορία της ανάπτυξης. Αυτή δυστυχώς είναι και η αφήγηση και πολλών «ηττημένων» ιδεολογικά διανοουμένων, επιστημόνων και πολιτικών από τον χώρο της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς. Αυτό άλλωστε, επί της ουσίας, ανέφερε και ο τραπεζίτης κύριος Μιχάλης Σάλλας στο ετήσιο 8ο Συνέδριο του Κύκλου Ιδεών, όταν ισχυρίστηκε πως τα τρία – τέσσερα μεγαλύτερα κόμματα «ουσιώδεις διαφορές δεν έχουν». Οι λεγόμενοι «συστημικοί», δηλαδή τα κόμματα που έχουν κυβερνήσει, πιστεύουν πως το μοντέλο της αυτόνομης ατομικής εργασίας αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη. Αυτό πρέπει να αλλάξει εξαφανίζοντας τους μικρομεσαίους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, παρά τα κατά καιρούς επικά περί μικρομεσαίων επιχειρήσεων ως «ραχοκοκαλιά της ανάπτυξης». Χαρακτηριστικά τα όσα «συστημικά» υπόλοιπα ειπώθηκαν στο προαναφερθέν Συνέδριο του Κύκλου Ιδεών. Πίσω απ’ αυτή την αφήγηση βρίσκεται και η λογική «του Κέντρου που φέρνει νίκες».
Σύμφωνα με αυτή λοιπόν την κυρίαρχη αντίληψη (δες και προτάσεις της Επιτροπής Πισσαρίδη), η αιτία για την ελληνική κακοδαιμονία αποδίδεται στη δημόσια διοίκηση, στις ΔΕΚΟ, στις κοινωνικές υπηρεσίες, στη φοροδιαφυγή των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολουμένων. Αληθεύει πως στον χώρο των ελεύθερων επαγγελματιών υπάρχει μεγάλη φοροδιαφυγή. Αλλά για τη νόμιμη φοροαπαλλαγή του μεγάλου πλούτου, τις οφσόρ, τους φορολογικούς παραδείσους ούτε κουβέντα. Η αφήγηση του κυρίου Δοξιάδη, σύμφωνα με την οποία, αν θέλουμε να έχουμε μια ισχυρή οικονομία εξαγωγών, θα πρέπει να στηριχθούμε στη συγκέντρωση του πλούτου σε λίγες μεγάλες εταιρείες, είναι κυρίαρχη στα επιτελεία των «συστημικών» κομμάτων, έστω και αν δεν το παραδέχονται δημόσια. Σύμφωνα με αυτή, χρειάζεται «να μειώσουμε» τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους, τους μικρομεσαίους και φυσικά τους δημόσιους υπαλλήλους και να στραφούμε σε μεγάλες εταιρείες στις οποίες όλοι αυτοί θα γίνουν μισθωτοί. Την ίδια στιγμή που στον άλλο καπιταλιστικό κόσμο επανέρχεται ο διάλογος για την «επιστροφή» στην ατομική και αυτόνομη εργασία, αντί να μελετάμε το πώς αυτή η εργασία δεν θα διαφεύγει τη φορολόγηση και τον έλεγχο, κοιτάμε πώς να την εξαλείψουμε.
Σε μια χώρα όπου σύμφωνα με την τελευταία μελέτη του ΙΝΕ – ΓΣΕΕ ο μισθός δεν φτάνει για έξι στους δέκα μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ οι μισθοί στο Δημόσιο είναι κατά 18,6% χαμηλότεροι απ’ αυτούς του ιδιωτικού τομέα, αφού οι όποιες μισθολογικές αυξήσεις κατευθύνονται στην κορυφή, σύμφωνα με τη Eurostat το μερίδιο των μισθών στο συνολικό εθνικό εισόδημα είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην Ευρώπη, ενώ το μερίδιο των κερδών είναι το τρίτο υψηλότερο, χρειαζόμαστε μια εναλλακτική «Επιτροπή Πισσαρίδη». Αυτή θα τονίσει την προτεραιότητα της ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους και της προοδευτικής φορολόγησης του μεγάλου πλούτου. Χρειαζόμαστε να ξεφύγουμε από μια Κεντροαριστερά που αναθεματίζει τον κύριο Δοξιάδη και ενστερνίζεται τις ιδέες του.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
