Και μέχρι να γυρίσει ο άνεμος, τι κάνουμε; Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΣΗ

Είναι αλή­θεια ότι τα επι­τό­κια ήταν/​δια­τη­ρού­νται ακό­μα πολύ χα­μη­λά, τα προ­γράμ­μα­τα πο­σο­τι­κής χα­λά­ρω­σης πλημ­μύ­ρι­σαν τις αγο­ρές με φτη­νό χρή­μα, η ευ­ρω­παϊ­κή δη­μο­σιο­νο­μι­κή πει­θαρ­χία έχει χα­λα­ρώ­σει και η συ­ζή­τη­ση για την τύχη της δεν θα αρ­χί­σει, πραγ­μα­τι­κά, πριν γί­νουν και οι γαλ­λι­κές εκλο­γές, τον Μάιο. Χαλα­ρή και υπο­στη­ρι­κτι­κή εί­ναι και η Ευρω­παϊ­κή Κεντρι­κή Τρά­πε­ζα που αγο­ρά­ζει και ελ­λη­νι­κά ομό­λο­γα πα­ρό­τι σε συ­νή­θεις συν­θή­κες δεν θα τα άγ­γι­ζε. Κι η Ευρώ­πη έκα­νε ένα με­γά­λο βήμα, απο­φά­σι­σε να δα­νει­στεί από κοι­νού και να δια­νεί­μει το προ­ϊ­όν του δα­νει­σμού της στα κρά­τη μέλη ανά­λο­γα με τις ανά­γκες τους. Και, από δί­πλα, η νέα οι­κο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή Μπάι­ντεν υπό­σχε­ται ισχυ­ρή με­γέ­θυν­ση της αμε­ρι­κα­νι­κής οι­κο­νο­μί­ας που θα πα­ρα­σύ­ρει ανο­δι­κά και άλ­λες οι­κο­νο­μί­ες.

Αν αυτά εί­ναι τα καλά νέα, τα κακά νέα εί­ναι ότι τα καλά δεν διαρ­κούν αιώ­νια. Η παν­δη­μία προ­κα­λεί προ­βλή­μα­τα στις αλυ­σί­δες δια­κί­νη­σης των εμπο­ρευ­μά­των, η ενερ­γεια­κή κρί­ση προ­κα­λεί δια­κο­πές στην πα­ρα­γω­γή, οι ελ­λεί­ψεις εξαρ­τη­μά­των ανα­γκαί­ων στην πα­ρα­γω­γή αλλά και ει­δών λαϊ­κής κα­τα­νά­λω­σης γί­νο­νται συ­χνό φαι­νό­με­νο. Ειδι­κά η Ευρώ­πη φαί­νε­ται ότι θα πε­ρά­σει ένα πολύ σκλη­ρό χει­μώ­να με ελ­λεί­ψεις καυ­σί­μων και ενέρ­γειας αν η εξάρ­τη­σή της απ’ το ρω­σι­κό φυ­σι­κό αέ­ριο, που την κά­νει ευά­λω­τη στους εκ­βια­σμούς της Gazprom, συν­δυα­στεί με ανι­κα­νό­τη­τα συλ­λο­γι­κής δρά­σης. Και πα­ντού, η πο­σο­τι­κή χα­λά­ρω­ση θα πε­ριο­ρί­ζε­ται, τα επι­τό­κια από τα τέλη του 2022 θα πά­ρουν την ανη­φό­ρα, οι αγο­ρές γί­νο­νται νευ­ρι­κές –στο βά­θος αδυ­να­τεί να κρυ­φτεί το πα­γκό­σμιο χρέ­ος μα­μούθ.

Μέσα σε αυτό το πε­ρι­βάλ­λον, πως φε­ρό­μα­στε στην Ελλά­δα;

Νομί­ζω, λες και το διε­θνές πε­ρι­βάλ­λον θα πα­ρα­μεί­νει θε­τι­κό ες αεί. Ως αν ζού­σα­με στον κα­λύ­τε­ρο δυ­να­τό κό­σμο την κα­λύ­τε­ρη επο­χή (ή, με άλλα λό­για, σε κά­ποιο ροζ συν­νε­φά­κι…) προ­σποιού­μα­στε ικα­νο­ποι­η­μέ­νοι όταν τα πράγ­μα­τα δεί­χνουν να πη­γαί­νουν λίγο κα­λύ­τε­ρα από χτες –που ήταν πάρα πολύ άσκη­μα. Πανη­γυ­ρί­ζου­με, πα­ρά­δειγ­μα, που ανα­πλη­ρώ­νο­νται οι απώ­λειες του Α­Ε­Π με ρυθ­μό 6% ή 7% κι έτσι, μετά από μια 10ε­τία πρω­τό­γνω­ρης ύφε­σης και μια κρί­ση covid-19, θα κα­τα­φέ­ρου­με στο τέ­λος του έτους να έχου­με το Α­Ε­Π που εί­χα­με το 2018 ή λίγο χα­μη­λό­τε­ρα από το 2019 –παρά τις κρα­τι­κές ενι­σχύ­σεις 40 δισ. ευρώ. Και ανερ­γία «μόνο» γύρω στο 14%. Αντί να τρέ­ξου­με, μή­πως και κερ­δί­σου­με την συ­γκυ­ρία, αντί να έχου­με -έστω- πλή­ρη συ­νεί­δη­ση της με­γά­λης προ­σπά­θειας που θα έπρε­πε να προ­βά­λει μπρο­στά μας, βά­ζου­με τον πήχη χα­μη­λά, για να περ­νά­με εύ­κο­λα από πάνω.

Λες, θέ­λου­με να ξε­χνού­με για ποια οι­κο­νο­μία μι­λά­με. Δεν εί­ναι μια συ­νή­θης οι­κο­νο­μία σε μια συ­νη­θι­σμέ­νη κα­τά­στα­ση. Είναι μια οι­κο­νο­μία κτι­σμέ­νη με ένα πα­ρα­σι­τι­κό και πα­ρω­χη­μέ­νο μο­ντέ­λο, με χα­μη­λή πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τα και με αδύ­να­μη πα­ρα­γω­γι­κή βάση (γι­’αυ­τό, με την πρώ­τη με­γέ­θυν­ση εκτι­νάσ­σε­ται το εμπο­ρι­κό έλ­λειμ­μα…), σε ένα προ­βλη­μα­τι­κό κρά­τος, με προ­βλη­μα­τι­κούς θε­σμούς. Στα λό­για, όλοι θέ­λου­με να αλ­λά­ξου­με αυτό το οι­κο­νο­μι­κό μο­ντέ­λο. Στην πρά­ξη δεν κά­νου­με κάτι γι’ αυτό, δεν επε­ξερ­γα­ζό­μα­στε κά­ποιο σχέ­διο, δεν δια­τυ­πώ­νο­νται κα­τευ­θύν­σεις και προ­τε­ραιό­τη­τες, δεν τρέ­χου­με να αξιο­ποι­ή­σου­με την θε­τι­κή συ­γκυ­ρία για να το αλ­λά­ξου­με, σαν να μην υπάρ­χει θέμα, δεν μας απα­σχο­λεί -άρ­ρη­τα πλην σα­φώς, η δια­μόρ­φω­σή του επα­φί­ε­ται στις αγο­ρές. Θα θυ­μη­θού­με το πρό­βλη­μα πάλι, στο πρώ­το φύ­ση­μα του ανέ­μου. Μόνο και μόνο επει­δή θα μας θυ­μη­θεί αυτό.

Δημοσίευση από “Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”