Για την Σοσιαλδημοκρατία. Του ΘΟΔΩΡΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ
Είναι αλήθεια πως ενώ το σοσιαλδημοκρατικό κοινωνικό μοντέλο διαθέτει κύρος σε σχέση με τα νεοφιλελεύθερα παραδείγματα και την αποτυχία του κομμουνισμού, μια αίσθηση υποχώρησης κυριαρχεί σε όλη την Κεντροαριστερά.
Η αποτύπωση της πολιτικής γεωγραφίας σε όλο τον κόσμο είναι προβληματική για τις προοδευτικές δυνάμεις. Με θετικές εξαιρέσεις, η τάση είναι ολοένα και πιο ισχυρή σε πιο συντηρητικές κατευθύνσεις. Ο σοσιαλισμός έχασε την αρχική γοητεία του γιατί το περιεχόμενο της θεωρίας ήταν ριζωμένο στις συνθήκες του 19ου αιώνα και της Βιομηχανικής επανάστασης. Δεν ενσωμάτωσε την μεταβολή των κοινωνικών συνθηκών μέσω των τεχνολογικών καινοτομιών, της αλλαγής των ίδιων των κοινωνικών υποκειμένων. Φυσικά το επίτευγμα του κοινωνικού κράτους, οι μεγάλοι ταξικοί συμβιβασμοί, η κουλτούρα των συναινέσεων, η γραμμή της Ανοιχτής Κοινωνίας, η επιμονή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συνιστούν τις κατακτήσεις της σοσιαλδημοκρατίας. Στην επόμενη φάση η προσπάθεια αναπροσαρμογής οδήγησε όμως στο άλλο άκρο. Το περίφημο ρεύμα του «Τρίτου δρόμου»- με πιο χαρακτηριστική εκδοχή τον Μπλερ- ταύτισε την Κεντροαριστερά με την ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού. Έδωσε έτσι χώρο στην αμφισβήτηση της κρατούσας κατάστασης και των ελίτ σε δυνάμεις με λαϊκίστικο πρόσημο.
Ας δούμε επιπλέον την σημερινή μεγάλη εικόνα. Η παγκοσμιοποίηση την ώρα που δημιουργεί τεράστιες ευκαιρίες με την τεχνολογική επανάσταση οδηγεί ταυτόχρονα στην αύξηση των ανισοτήτων, στην συγκέντρωση του διεθνούς πλούτου σε λίγα χέρια.
Κεντρική ιδέα είναι να καταλάβουμε ότι η σοσιαλδημοκρατία ως φορέας της εθνοκεντρικής κυριαρχίας έχει τελειώσει άλλα ως φορέας της παγκοσμιοποίησης τώρα αρχίζει. Με αυτήν την οπτική χρειάζονται οι επαναπροσδιορισμοί. Η σοσιαλδημοκρατία άλλωστε από μόνη της είναι μια κίνηση προς τα εμπρός. Δεν είναι μια κλειστή θεωρία αλλά μια συνεχής προοδευτική αναζήτηση.
Τρία είναι τα πιο επίκαιρα ζητήματα για διάλογο.
1.Οι διάφορες εκδοχές Αριστεράς και Δεξιάς περιέγραψαν μία εκμοντερνιστική εκδοχή του Πλανητικού κόσμου (με μεταρρύθμιση ή επανάσταση) αλλά δεν υπολόγισαν που θα καταλήξει η επαγγελλόμενη πρόοδος. Τώρα βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου αποδείχτηκε ότι δεν υπάρχει πλέον ΓΗ για να ανταποκριθεί στον ορίζοντα του Πλανητικού. Απαιτείται λοιπόν μια νέα προγραμματική θεώρηση που δεν θα έχει βάση τον παραγωγισμό, την απεριόριστη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων αλλά την φύση, την αειφόρο ανάπτυξη. Με ανατροπές στις βασικές παραδοχές που είχαμε για την οικονομία, την κατανάλωση, τα μοντέλα ανάπτυξης.
2.Η σοσιαλδημοκρατία πρέπει να επικεντρώνεται σε ένα κοινωνικό συμβόλαιο που πρέπει σήμερα να εστιάζει όχι μόνο στο κράτος αλλά στην απασχόληση, μέσα από την μεταρρύθμιση των συστατικών της στοιχείων.
3. Οι μεταναστευτικές ροές είναι μια νέα πρόκληση. Δυο είναι τα σημαντικά εργαλεία προσέγγισης. Το Πρώτο, αφορά την σαφή διάκριση ανάμεσα σε Πρόσφυγες και οικονομικούς μετανάστες που αποτελεί κλειδί για τις πολιτικές υποστήριξης και ένταξης και Δεύτερον, την επιλογή ορισμένων κινήσεων αποτροπής ώστε να δοθεί σινιάλο για εμπόδια στα δουλεμπορικά κέντρα τα οποία ενθαρρύνουν τις ανεξέλεγκτες ροές.
Είμαστε λοιπόν σε μια νέα εποχή. Οι παλιές απαντήσεις δεν αποτελούν πρόταση. Ο κόπος είναι να αναζητήσουμε τις καινούργιες.
Δημοσίευση από την “ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ”