Το κύμα. Του ΠΑΥΛΟΥ ΤΣΙΜΑ

Έχου­με υπο­στεί τόσο κα­ται­γι­στι­κό βομ­βαρ­δι­σμό κα­κών ει­δή­σε­ων και δυ­σοί­ω­νων προ­φη­τειών για την υγεία της δη­μο­κρα­τί­ας στον κό­σμο, ώστε κρα­τιό­μα­στε από την πα­ρα­μι­κρή υπο­ψία κα­λής εί­δη­σης, σαν ναυα­γοί από ένα ξύλο στον ωκε­α­νό. Έστω και φτε­νό. Οι αμε­ρι­κα­νι­κές εκλο­γές της πε­ρα­σμέ­νης Τρί­της ήταν ένα τέ­τοιο σω­σί­βιο: Η­ Αμε­ρι­κή επι­βε­βαί­ω­σε τον δι­χα­σμό της, αλλά το κόκ­κι­νο κύμα δεν σά­ρω­σε. Η κα­μπά­νια Τραμπ, που επι­δί­ω­ξε να κά­νει τον θρί­αμ­βο των ακραί­ων MAGA υπο­ψη­φί­ων (που είχε κα­τα­φέ­ρει να επι­βά­λει στο κόμ­μα του) πλατ­φόρ­μα εκτό­ξευ­σης της δι­κής του ρε­βαν­σι­στι­κής υπο­ψη­φιό­τη­τας, απέ­τυ­χε. Η­ Αμε­ρι­κή- και μαζί της ένα με­γά­λο μέ­ρος του κό­σμου- ανά­πνευ­σε με ανα­κού­φι­ση.

«Δεν εί­ναι ακό­μη ώρα να με­τα­κο­μί­σε­τε στον Κανα­δά. Το τη­λε­φώ­νη­μά σας στην πρε­σβεία της Νέας Ζηλαν­δί­ας για να ζη­τή­σε­τε υπη­κο­ό­τη­τα εκεί, μπο­ρεί να πε­ρι­μέ­νει», έγρα­φε ο Τόμας Φρί­ντμαν στους New York Times, σχο­λιά­ζο­ντας το απο­τέ­λε­σμα των «ση­μα­ντι­κό­τε­ρων εκλο­γών από τον Εμφύ­λιο κι ύστε­ρα». Των ση­μα­ντι­κό­τε­ρων, ως τεστ για την αντο­χή της βα­σι­κής θε­σμι­κής μη­χα­νής της δη­μο­κρα­τί­ας, εκεί­νης που εξα­σφα­λί­ζει την ει­ρη­νι­κή και νό­μι­μη με­τα­βί­βα­ση της εξου­σί­ας. Η οποία για πρώ­τη φορά αμ­φι­σβη­τή­θη­κε. Ο­ Τραμπ ήθε­λε να νο­μι­μο­ποι­ή­σει μέσω των εκλο­γών την αμ­φι­σβή­τη­ση της ίδιας της εκλο­γι­κής δια­δι­κα­σί­ας. Να επι­βά­λει το Μεγά­λο Ψέμα, πως δεν έχα­σε το 2020. Δεν το πέ­τυ­χε. Και με αυτή την έν­νοια το τεστ και η έκ­βα­σή του μας αφο­ρά όλους. Η απο­τυ­χία του Τραμπ εί­ναι, επι­τέ­λους, μια ήττα όχι μό­νον για τον ίδιον, αλλά για ένα μο­ντέ­λο πο­λι­τι­κής ηγε­σί­ας που, κά­ποια στιγ­μή, έμοια­ζε να απο­τε­λεί το zeitgeist, το πνεύ­μα της επο­χής.

Ο Μπάι­ντεν είχε απο­κα­λύ­ψει σε μια δημόσια ομι­λία του, πριν λί­γους μή­νες, ότι, όταν ο Κινέ­ζος ηγέ­της του είχε τη­λε­φω­νή­σει για να τον συγ­χα­ρεί για την εκλο­γή του, του είχε πει πως η δη­μο­κρα­τία εί­ναι μη δια­τη­ρή­σι­μο κα­θε­στώς. Αυταρ­χι­κά κα­θε­στώ­τα θα κυ­βερ­νούν πια τον κό­σμο. Κι αυτό, επει­δή τα πράγ­μα­τα αλ­λά­ζουν με τόσο γρή­γο­ρο ρυθ­μό, ώστε η δη­μο­κρα­τία με τις αρ­γό­συρ­τες δια­δι­κα­σί­ες της και την χρο­νο­βό­ρα επι­δί­ω­ξη συ­ναι­νέ­σε­ων, δεν μπο­ρεί να αντα­πο­κρι­θεί. Το απο­τέ­λε­σμα των εκλο­γών της Τρί­της, λοι­πόν, ως επι­βε­βαί­ω­ση των αντο­χών της δη­μο­κρα­τί­ας, εί­ναι μια ήττα και για τον Ζι, τον Πού­τιν ή τον ηγέ­τη του Ιράν, όπως γρά­φει ο Φρί­ντμαν. Για τον Ερντο­γάν, επί­σης, θα πρό­σθε­τα.

Δεν πρέ­πει να πα­νη­γυ­ρί­ζου­με πρό­ω­ρα- το ξέρω. Τίπο­τε δεν έχει κρι­θεί. Δεν ξέ­ρου­με ακό­μη ούτε καν τα απο­τε­λέ­σμα­τα για την Γερου­σία. Δεν έχου­με ιδέα τι εί­δους προ­κλή­σεις μας πε­ρι­μέ­νουν, κά­που αλ­λού στον κό­σμο. Ή εδώ, στην δική μας χώρα. Μπο­ρού­με όμως να πά­ρου­με μιαν ανά­σα. Και προ­πά­ντων μπο­ρού­με (και πρέ­πει) να δού­με ποια από εκεί­να που κα­θό­ρι­σαν το απο­τέ­λε­σμα των midterms (και που τα πε­ρισ­σό­τε­ρα αφο­ρούν στην Αμε­ρι­κή ή στα ει­δι­κά, το­πι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά κάθε εκλο­γι­κής πε­ρι­φέ­ρειας, κάθε υπο­ψη­φιό­τη­τας) μπο­ρεί να έχουν μια ευ­ρύ­τε­ρη ση­μα­σία. Να μας αφο­ρούν και εμάς.

Συμπέ­ρα­σμα πρώ­το: Στις εξαι­ρε­τι­κά πο­λω­μέ­νες κοι­νω­νί­ες, όπως οι Η­ΠΑ­, αλλά σε ένα μι­κρό­τε­ρο βαθ­μό και οι Ευρω­παϊ­κές, όπως και η δική μας, «κύ­μα­τα», όπως το «κόκ­κι­νο» που πε­ρί­με­ναν στην Αμε­ρι­κή, με­γά­λες, εντυ­πω­σια­κές εκλο­γι­κές με­τα­στρο­φές, δεν εί­ναι εύ­κο­λο να προ­κύ­ψουν- υπό σχε­τι­κά κα­νο­νι­κές, του­λά­χι­στον, συν­θή­κες. Συμ­βαί­νουν μό­νον αν στο ένα από τα δύο μπλοκ υπάρ­ξει απο­στρά­τευ­ση. Αλλιώς, η πό­λω­ση στα­θε­ρο­ποιεί τους συ­σχε­τι­σμούς και όλα κρί­νο­νται στις μι­κρές με­τα­το­πί­σεις των «ανε­ξάρ­τη­των», των μη ενταγ­μέ­νων, των ψη­φο­φό­ρων που ξε­γλι­στρούν από τα μπλοκ της φα­να­τι­κής στρά­τευ­σης. Των «κε­ντρώ­ων» όπως τους έχει βα­φτί­σει η εγ­χώ­ρια πο­λι­τι­κή ευ­κο­λία. Όποιος τους απο­ξε­νώ­νει, το πλη­ρώ­νει.

Συμπέ­ρα­σμα δεύ­τε­ρο: Μην υπο­τι­μά­τε τους νέ­ους. Αν την Τρίτη εί­χαν πάει στις κάλ­πες μό­νον οι άνω των 45 ετών (πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο οι λευ­κοί άν­δρες άνω των 45) ο θρί­αμ­βος των Ρεπου­μπλι­κά­νων θα είχε συ­ντε­λε­στεί. Το κόκ­κι­νο κύμα ανα­κό­πη­κε κυ­ρί­ως επει­δή στις ηλι­κί­ες 18-29 ετών η συμ­με­το­χή ση­μεί­ω­σε πο­σο­στά ρε­κόρ και η κα­τα­νο­μή της ψή­φου έγι­νε 65% – 33% υπέρ των Δημο­κρα­τι­κών. Ενώ στις ηλι­κί­ες από 50 και πάνω ήταν 55% – 44% υπέρ των Ρεπου­μπλι­κά­νων.

Συμπέ­ρα­σμα τρί­το: Εκεί­νο το πα­ρε­ξη­γη­μέ­νο σλό­γκαν του Τζέιμς Κάρ­βιλ, του γκου­ρού της επι­κοι­νω­νί­ας του Μπιλ Κλί­ντον το 1992 (it’s the economy stupid!) εί­ναι λά­θος να το παίρ­νου­με τοις με­τρη­τοίς, στην απλοϊ­κή, εκ­χυ­δαϊ­σμέ­νη εκ­δο­χή που έγι­νε κοι­νός τό­πος. Οι ψη­φο­φό­ροι δεν εί­ναι τόσο κυ­νι­κά, υπο­λο­γι­στι­κά όντα, ώστε να ψη­φί­ζουν πά­ντα και μό­νον με κρι­τή­ριο την τσέ­πη τους. Αν η οι­κο­νο­μία, με τον πλη­θω­ρι­σμό κο­ντά το 8% και την βεν­ζί­νη στα 5 δο­λά­ρια, ήταν το μο­να­δι­κό κρι­τή­ριο των εκλο­γέ­ων, οι Δημο­κρα­τι­κοί θα εί­χαν υπο­στεί συ­ντρι­βή. Όσοι ψή­φι­σαν Ρεπου­μπλι­κά­νους δή­λω­ναν στο exit poll ότι το βα­σι­κό τους πρό­βλη­μα εί­ναι, πράγ­μα­τι, ο πλη­θω­ρι­σμός. Μα εκεί­νοι που ψή­φι­σαν Δημο­κρα­τι­κούς δή­λω­ναν πως το βα­σι­κό τους πρό­βλη­μα εί­ναι το δι­καί­ω­μα στην άμ­βλω­ση, τα δη­μο­κρα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα γε­νι­κό­τε­ρα. Μια έρευ­να του Ινστι­τού­του Πολι­τι­κής του Χάρ­βαρντ, λί­γες μέ­ρες πριν τις κάλ­πες, έβρι­σκε πως 7 στους 10 νέ­ους πί­στευαν ότι τα θε­με­λιώ­δη δι­καιώ­μα­τα των Αμε­ρι­κα­νών απει­λού­νται και μό­νον ένα 4% χα­ρα­κτή­ρι­ζε καλή την υγεία της αμε­ρι­κα­νι­κής δη­μο­κρα­τί­ας. Αυτός ήταν ο βα­σι­κός λό­γος, το κί­νη­τρο που τους έστει­λε στις κάλ­πες. Και παρ΄ότι η δη­μο­τι­κό­τη­τα του Προ­έ­δρου Μπάι­ντεν ανά­με­σά τους εί­ναι χα­μη­λή, παρ΄ότι η εκτί­μη­σή τους για τις επι­δό­σεις και τα απο­τε­λέ­σμα­τα της δια­κυ­βέρ­νη­σής του εί­ναι ακό­μη χα­μη­λό­τε­ρη, η ψή­φος τους πήγε σε συ­ντρι­πτι­κά πο­σο­στά υπέρ των Δημο­κρα­τι­κών, επει­δή έτσι έκρι­ναν ότι υπε­ρα­σπί­ζο­νται τα δι­καιώ­μα­τα που απει­λού­νται.

Υστε­ρό­γρα­φο: Αυτό το τε­λευ­ταίο συ­μπέ­ρα­σμα θα ήταν καλό να το κρα­τή­σουν κατά νου και όσοι, παρ΄ ημίν, προ­σπερ­νού­σαν με αφ’ υψη­λού πε­ρι­φρο­νη­τι­κά σχό­λια το θέμα των υπο­κλο­πών, με τις ευ­ρύ­τε­ρες συν­δη­λώ­σεις του, ως θέμα που «δεν εν­δια­φέ­ρει τους πο­λί­τες», οι οποί­οι νοιά­ζο­νται, υπο­τί­θε­ται, μό­νον για τα κα­θη­με­ρι­νά προ­βλή­μα­τα της επι­βί­ω­σής τους.

Αναδημοσίευση από “KReport”