Ταξική αξιοπρέπεια. Του ΘΟΔΩΡΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ

Με αφορμή την άθλια υπόθεση στα Σεπόλια άνοιξε ένας ευρύτερος διάλογος για τα στρώματα του Κοινωνικού αποκλεισμού. Για τις πιο «λούμπεν» κοινωνικές καταστάσεις. Είναι πάνω από προφανές ότι η καπιταλιστική εξέλιξη με την τεράστια όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων  ταυτόχρονα με την απορρύθμιση των δημοσίων υπηρεσιών μεγεθύνουν τα προβλήματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Στην περίπτωση της πολυπληθούς οικογένειας στα Σεπόλια η απουσία ορατότητας, η αδυναμία κοινωνικών δομών συνιστούν προειδοποίηση για ένα ζοφερό μέλλον.

Ο αγώνας για την μείωση των ανισοτήτων και για την υπεράσπιση του Κοινωνικού κράτους είναι η «μεγάλη εικόνα». Από εκεί και πέρα όμως βρίσκεται και η προσωπική στάση, η ατομική επιλογή, η ηθική του καθενός. Γιατί πώς να το κάνουμε, η φρικτή ιστορία της 12χρονης θέτει και ζητήματα ηθικής τάξης στο οικογενειακό περιβάλλον τα οποία δεν μπορούν να χαθούν μέσα σε μία απλουστευτική κοινωνιολογική ανάλυση. Με απλά λόγια η ταύτιση της φτώχειας με την ακραία λουμπενοποίηση και την άγρια παραβατικότητα δεν είναι η μόνη απάντηση. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με τους ήρωες του Β. Ουγκώ πού κλέβουν ένα καρβέλι ψωμί, ούτε με τις πόρνες της Γαλλικής Επανάστασης. Εδώ έχουμε να κάνουμε με βασικά υπαρξιακά ζητήματα ανθρώπινης αξιοπρεπείας. Στα οποία ιστορικά οι φτωχοί είναι πιο δυνατοί σε σχέση με άλλους από τους λεγόμενους «εντός των τειχών». Η περίπτωση του «νοικοκύρη» παιδοβιαστή το επιβεβαιώνει. Η φτώχεια λοιπόν δεν είναι νομιμοποιητική  για κάθε άθλια συμπεριφορά. Ας μην τρελαθούμε. Υπάρχουν φτωχοί που ανάθρεψαν θαυμάσια παιδιά. Με κόπο και απίστευτες θυσίες. Υπάρχουν φτωχοί που ξεσηκώθηκαν στο εκμεταλλευτικό σύστημα. Υπάρχουν Ρομά πού αρνήθηκαν τα γκέτο. Υπάρχουν προσφυγόπουλα που κέρδισαν την ζωή- όπως τα αδέλφια Αντεντοκούμπο- και χιλιάδες Αλβανοί γύρω μας πού ενώ οι ίδιοι δέχτηκαν διακρίσεις μεγάλωσαν υπέροχα παιδιά. Η φτώχεια δεν δικαιολογεί την βρώμικη παραβατικότητα, τον βόθρο. Οι φτωχοί δεν έχουν κακό ριζικό. Όσοι είμαστε αριστεροί οφείλουμε να επιμένουμε στις προσωπικές εξεγέρσεις, στην ταξική συνείδηση. Και πάνω από όλα να μην δίνουμε απολύτως κανένα άλλοθι στην εκμετάλλευση των παιδιών, έστω και αν οι γονείς είναι ακραία φτωχοί.

Για να κάνω και έναν παραλληλισμό πιο κατανοητό στο αριστερό κοινό για τα θέματα ατομικής αξιοπρέπειας θα θυμίσω ότι κανένας από τον ΕΛΑΣ στην κατοχή δεν έδινε δικαιολογίες σε φτωχοδιάβολους πού πιθανά για ένα κομμάτι ψωμί προδίδαν αντάρτες στις κατοχικές δυνάμεις με πρόσχημα να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Το παράδειγμα μπορεί να φαίνεται υπερβολικό αλλά η ερμηνεία είναι ότι η φτώχεια δεν είναι ένα είδος πιστοποιητικού ανευθυνότητας. Οι σκέψεις αυτές διατυπώνονται γιατί συχνά πλάι στα στερεότυπα πού εύκολα καλλιεργούνται στον δημόσιο διάλογο χάνεται μερικές φορές και η ουσία μέσα σε γενικόλογες αναλύσεις. Θέλω να πω δηλαδή αυτό που εύστοχα είχε υποστηρίξει ο μεγάλος αγωνιστής των δικαιωμάτων Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ: «κανείς δεν μπορεί να σε καβαλήσει αν δεν σκύψεις». Και αυτή η φράση είναι ένας ορισμός της ατομικής αξιοπρέπειας.

Αναδημοσίευση από “ΤΑ ΝΕΑ”