Σ. ΠΑΝΑΓΟΥΤΣΟΣ (στην «ananeotikiaristera.gr»): «ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ ΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ».

 Του Κωστα Πανδή

Ο Καθηγητής Ιατρικής στο Δ.Π. Θράκης, Στέλιος Παναγούτσος, μιλά στην «ananeotikiaristera.gr» και αναφέρεται στον αιφνιδιασμό που υπέστη η  παγκόσμια κοινότητα από το πρώτο κύμα της πανδημίας, με αποτέλεσμα όσες χώρες άργησαν να πάρουν μέτρα αντιμετώπισης να έχουν τις γνωστές συνέπειες σε θύματα. Επισημαίνει ότι το δεύτερο κύμα ήρθε πολύ νωρίτερα απ’ ότι προέβλεπαν έγκριτοι επιδημιολόγοι, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις ΗΠΑ. Ανησυχεί για την χώρα μας ότι ενώ το πρώτο κύμα ήταν πιο ήπιο απ’ ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη, με αποτέλεσμα να μην πιεστεί το σύστημα υγείας, στο δεύτερο κύμα παρατηρείται όχι μόνο αύξηση κρουσμάτων, όπως και σε όλη την Ευρώπη, λόγω της αύξησης των τεστ, αλλά και αύξηση θανάτων, κάτι που δεν συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ως προς τα μέτρα στην χώρα μας  θεωρεί ότι, ενώ στο πρώτο κύμα πάρθηκαν έγκαιρα και είχαν αποτέλεσμα να μην πιεστεί το σύστημα υγείας, η χαλαρότητα που επέδειξαν κυβέρνηση και πολίτες αλλά και οι λάθος επιλογές όπως, το άνοιγμα του τουρισμού όπως έγινε, τα μέτρα που δεν ελήφθησαν σε δομές με ευάλωτες ομάδες, η αύξηση της πληρότητας των πλοίων κ.α δημιούργησαν την κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα. Προτείνει γενίκευση της χρήση μάσκας, αποσυμφόρηση των ΜΜΜ, οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδα υγείας, καλύτερη οργάνωση των νοσηλευτικών μονάδων και ενίσχυση των ΜΕΘ.

Η συνέντευξη

Πως εκτιμάτε την εξέλιξη της πανδημίας

Η πανδημία COVID 19 αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη παγκοσμίως. Τα κρούσματα έχουν ξεπεράσει τα 33 εκατομμύρια και έχουμε περισσότερους από ένα εκατομμύριο θανάτους. Με βάση τις καθημερινές αναφορές των κρατών φαίνεται ότι ανιχνεύονται καθημερινά περισσότερα από 300.000 κρούσματα, αυξανόμενα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχουμε ακόμη προσεγγίσει την κορυφή της πανδημίας.

Οι περισσότερες χώρες του βορείου ημισφαιρίου έχουν ήδη αντιμετωπίσει ένα πρώτο κύμα της πανδημίας την άνοιξη, το οποίο για κάποιες από αυτές ήταν ιδιαίτερα επώδυνο. (Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο, Γαλλία, ΗΠΑ, Ην Βασίλειο) Παρά τις προβλέψεις έγκριτων επιδημιολόγων ότι το δεύτερο κύμα της πανδημίας θα ενέσκηπτε αργά το φθινόπωρο (Νοέμβριο), αρκετές από αυτές τις χώρες, από τους πρώτους καλοκαιρινούς μήνες, αντιμετωπίζουν δεύτερο κύμα μολύνσεων και θανάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι ΗΠΑ, οι οποίες μετρούν περισσότερα από 7 εκατομμύρια κρούσματα και περισσότερους από 200.000 θανάτους και όπου, πριν τελειώσει το πρώτο κύμα, στις αρχές Ιουνίου εμφανίσθηκε το δεύτερο.

Στην Ελλάδα αντιμετωπίσαμε το πρώτο κύμα της πανδημίας από τις αρχές Μαρτίου ως το τέλος Απριλίου. Είναι γεγονός ότι αυτό το πρώτο κύμα ήταν πολύ πιο ήπιο από το αντίστοιχο που αντιμετώπισαν οι μεγαλύτερες δυτικοευρωπαϊκές χώρες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην πιεσθεί το σύστημα υγείας, όπως συνέβη στην Ιταλία και στην Ισπανία. Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα πλησιάζουμε σε αριθμό τα 18.000 κρούσματα και τους 400 νεκρούς. Ο αριθμός των θανάτων είναι ιδιαίτερα μικρός αν συγκριθεί κατ’ αναλογία πληθυσμού με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. – Θάνατοι ανά εκατομμύριο πληθυσμού (28/9/2020): Βέλγιο 860, Ισπανία 668, Ην. Βασίλειο 618, Ιταλία 593, Σουηδία 581, Γαλλία 486, Ελλάδα 36.

Ανησυχία όμως προκαλεί η εξέλιξη της επιδημίας στην Ελλάδα με την έλευση του δεύτερου κύματος το καλοκαίρι και το οποίο ακόμη διαρκεί. Το δεύτερο κύμα στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες φαίνεται να έχει ως κοινά χαρακτηριστικά, συγκρινόμενο με το πρώτο κύμα, τα αυξημένα κρούσματα (λόγω και της μεγάλης αύξησης των τεστ) αλλά πολύ λιγότερους θανάτους. Στην Ελλάδα, και μάλιστα το τελευταίο χρονικό διάστημα, η πανδημία είναι περισσότερο θανατηφόρος σε σχέση με την περίοδο του πρώτου κύματος. Συγκεκριμένα τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφονται 6,4 θάνατοι ημερησίως κατά εβδομαδιαίο μέσο όρο, ενώ στη χειρότερη από πλευράς θανάτων εβδομάδα του πρώτου κύματος ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 5,1. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ότι προβλέπεται κορύφωση του δεύτερου κύματος το χειμώνα, θα πρέπει να μας ανησυχεί και να μας διατηρεί σε εγρήγορση για το άμεσο μέλλον, για την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας.

Πως βλέπετε τα μέτρα που έχουν παρθεί μέχρι σήμερα και τι θα προτείνατε επιπλέον;

Είναι φανερό ότι στο πρώτο κύμα της πανδημίας η παγκόσμια κοινότητα αιφνιδιάσθηκε. Οι χώρες που άργησαν να πάρουν μέτρα αντιμετώπισαν την εξάντληση της δυνατότητας περίθαλψης των κρουσμάτων, με τις γνωστές συνέπειες σε θύματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα Ιταλία, Ισπανία, ΗΠΑ (Νέα Υόρκη), Ην. Βασίλειο.

Στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος, χάρις κυρίως στην επιτροπή επιστημόνων που ανέλαβε τη διαχείριση της κρίσης, τα μέτρα πάρθηκαν έγκαιρα (κλείσιμο σχολείων, lockdown) και είχαν ως αποτέλεσμα να μην πιεσθεί το σύστημα υγείας και να έχουμε λίγους θανάτους. Βέβαια τα μέτρα δημιούργησαν ως αναμενόταν πρόβλημα στην οικονομία, αλλά αυτό ήταν αναγκαίο κακό. Επίσης η άρση των μέτρων τον Μάϊο και το σταδιακό άνοιγμα των σχολείων δεν οδήγησε σε αύξηση των κρουσμάτων.

Τι έφταιξε και το δεύτερο κύμα ενέσκηψε τόσο σύντομα και με περισσότερα κρούσματα;

Πολλά μπορεί κανένας να προσάψει στην κυβέρνηση αλλά και στους πολίτες:

Η επιτυχία του πρώτου κύματος προκάλεσε τη χαλαρότητα τόσο των πολιτών όσο και της κυβέρνησης. Οι πολίτες, διαπιστώνοντας την ηπιότητα του πρώτου κύματος, άρχισαν αρκετοί να δίνουν σημασία στις αντιεπιστημονικές φωνές περί «απλής γρίπης» ή ακόμα και περί «μη ύπαρξης κορωνοϊού». Η κυβέρνηση αντίστοιχα χαλάρωσε και δε συνέχισε τις επεμβάσεις στο σύστημα υγείας και στις κοινωνικές δομές που εποπτεύει, ώστε να είναι προετοιμασμένη για το επόμενο κύμα.

Επίσης η λανθασμένη πεποίθηση ότι το δεύτερο κύμα θα ερχόταν το Νοέμβριο, διότι το καλοκαίρι ο ιός θα ήταν λιγότερο επιθετικός ήταν μια επιπλέον αιτία της καλοκαιρινής ραστώνης των υπευθύνων.

Λάθος επιλογές έγιναν και στο άνοιγμα του τουρισμού. Κατά την προσωπική μου άποψη λανθασμένη κίνηση ήταν να επιτραπεί πρώτα από όλους η είσοδος από τις βαλκανικές χώρες, χωρίς τεστ, σε μια περίοδο που όλες αυτές οι χώρες είχαν ήδη περάσει στο δεύτερο κύμα της πανδημίας. Ήταν λάθος εκτίμηση των επιδημιολογικών δεδομένων.

Τα μέτρα που πάρθηκαν για τα φαινόμενα συνωστισμού στα τουριστικά μέρη ήταν καθυστερημένα. Είναι προφανές ότι τα κρούσματα σε Αττική και Θεσσαλονίκη έχουν κυρίως προέλευση «διακοπών»

Δεν λήφθηκαν μέτρα σε δομές με ευάλωτες ομάδες (ηλικιωμένοι, μετανάστες κλπ). Η επιστροφή των εργαζομένων σε αυτές από τις διακοπές θα έπρεπε να είχε γίνει με προσοχή και με πραγματοποίηση τεστ, όπως έγινε στα νοσοκομεία (αλλά και σε αυτά με καθυστέρηση το μέτρο)

Λάθος ήταν η κατάργηση της χρήσης μάσκας στα εμπορικά κέντρα, όπως λάθος ήταν και η αύξηση της πληρότητας των πλοίων.

Τι πρέπει να γίνει ενόψει της αύξησης των κρουσμάτων και της έλευσης του χειμώνα:

Α. Η γενίκευση της χρήσης μάσκας, ίσως και σε εξωτερικούς χώρους.

Β. Αποσυμφόρηση των μέσων μεταφοράς με περισσότερα δρομολόγια και με επιβολή, όσο το δυνατό, μεγαλύτερου ποσοστού τηλεργασίας.

Γ. Οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας για την εμπλοκή της στην αντιμετώπιση της πανδημίας. (επτά μήνες δεν έχει γίνει σχεδόν τίποτα)

Δ. Καλύτερη οργάνωση των νοσηλευτικών μονάδων στην αντιμετώπιση και διακίνηση των περιστατικών. (Τα νοσοκομεία εφαρμόζουν τα σχέδια που εκπονήθηκαν βιαστικά στην έναρξη της πανδημίας)

Ε. Ενίσχυση των ΜΕΘ (επτά μήνες ήταν αρκετοί για πολύ καλύτερη διαχείριση)

Πολλοί υποθέταμε ότι το δεύτερο κύμα θα ήταν πιο σοβαρό (άλλωστε η ιστορία της ισπανικής γρίπης το επιβεβαιώνει). Χρειάζεται προετοιμασία από την πολιτεία και πιστή τήρηση των μέτρων από τους πολίτες.