Πολυτεχνείο, σύμβολο και μύθος ! 50 χρόνια μετά. Του Δημήτρη Οικονομίδη

Μια από τις συχνά και άκοπα επαναλαμβανόμενες φράσεις, που προσωπικά απεχθάνομαι και συνδέεται με την ημέρα και τα «μηνύματά» της, είναι το «περισσότερο επίκαιρα από ποτέ».Θα προτιμούσα να γινόμασταν λίγο περισσότερο ευρηματικοί.

Αυτά τα 50 χρόνια, μπορεί να είναι ένας σχετικά μικρός ιστορικά χρόνος, είναι όμως και η μακροβιότερη περίοδος δημοκρατίας, ελευθερίας, ευημερίας και προόδου, από τις απαρχές της προσπάθειας συγκρότησης σύγχρονου Ελληνικού Κράτους.

Είναι αυτή η περίοδος που η χώρα βρέθηκε στο σκληρό πυρήνα, βασικό μέλος της πιο ελκυστικής, φιλελεύθερης, δημοκρατικής ένωσης κρατών διαχρονικά και παγκόσμια. Με λάθη ναι, με αστοχίες ναι, με ένα βήμα μπρος και δυο πίσω ναι, αλλά και πολλές μεγάλες στιγμές που άλλαξαν τη χώρα.

Είμαστε όμως και μια χώρα που διακατέχεται από έναν περίεργο δυισμό. Μια χώρα που μεγάλο κομμάτι της αρκείται στα επιτεύγματα των αρχαίων αυτής προγόνων, την δημιουργία μύθων και την καλλιέργεια μιας ιδέας ιδιαιτερότητας. Εθισμένοι στις ηρωικές ήττες, διαφεύγουν και χάνονται οι πραγματικές στιγμές νίκης.

Πόσοι τιμούν σήμερα την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το ‘74;Άλλο όμως μύθοι και υπερβολές κι άλλο αναθέματα.

Άλλο πραγματική διάσταση και γνώση της αλήθειας κι άλλο ευτελισμός και απαξίωση.

Άλλο το Πολυτεχνείο σαν γεγονός και άλλο ο μύθος σαν παράρτημα για το τελετουργικό των εορτασμών.Άλλο η ιστορία της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου και άλλο η οικειοποίηση του σαν συμβόλου της ηγεμονίας πολιτικών δυνάμεων που σύρθηκαν σε αυτήν.Το Πολυτεχνείο, με όποια ιστορική αλήθεια το ακολουθεί, έγινε το ανώδυνο άλλοθι μιας ολόκληρης κοινωνίας. Η ανάγκη επιβεβαίωσης αυτού του άλλοθι και η άμετρος κριτική, απαξίωσαν τελικά την ίδια την πράξη και συλλήβδην τους πραγματικά συμμετέχοντες. Ο μύθος ξεθώριασε και μετατράπηκε σε θνησιγενή επετειακού χαρακτήρα αξία. Λογύδρια, καταθέσεις στεφάνων και σχολικές αργίες, εμπλουτισμένα με εθιμικού τύπου ασκήσεις «επαναστατικής γυμναστικής» και υπόθαλψη βίας.Ναι, το Πολυτεχνείο δεν έριξε την χούντα. Συνέβαλε όμως αποφασιστικά στην αποδόμηση και αποδυνάμωση της χούντας και τελικά την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Δεν ήταν λίγο. Άλλο αυτό κι άλλο η μυθοπλασία που αναπτύχθηκε. Ναι την Εξέγερση του Πολυτεχνείου κανείς δεν τη ήθελε και κανείς δεν την προετοίμασε. Ναι το Πολυτεχνείο ήταν μια αυθόρμητη χωρίς σκοπιμότητες κίνηση κάποιων από τη γενιά που άλλοτε επιτιμητικά και άλλοτε υποτιμητικά αναφέρεται σαν «γενιά του Πολυτεχνείου».

Ναι ήμουν κι εγώ εκεί, ναι ανήκω κι εγώ στη γενιά του Πολυτεχνείου. ΝΑΙ ανήκω στη γενιά των πολλών αφανών που ήσαν ΕΚΕΙ και ότι πέτυχαν στη ζωή τους (όπως λέει ο Χρύσανθος) το έκαναν όχι γιατί ήσαν εκεί, αλλά παρά το ότι ήσαν εκεί. Μα κάποιοι εξαργύρωσαν. Μπορεί. ΔΕΝ θυμάμαι και πολλούς να βρέθηκαν εκεί που βρέθηκαν αυτοί και κάποιοι λίγοι άλλοι. Και μη μου πει κανείς ότι τις ώρες εκείνες, στο μυαλό τους είχαν πως θα εξαργυρώσουν αυτές τους τις ενέργειες.

Οι πράξεις οι τότε, βεβαίως και δεν έχουν καμία σχέση με τις πράξεις τώρα ή τις χθεσινές ή τις αυριανές και οι πράξεις οι τώρα δεν χαρακτηρίζουν τις πράξεις τότε. Τιμάμε τις τότε και κρίνουμε τις τώρα. Άλλωστε σε αυτήν τη χώρα, όλοι το ξέρουν αυτό, οι μόνοι που εξαργύρωσαν ήταν αυτοί ή από αυτήν τη γενιά.

Τη χαμένη σκυτάλη αυτών που έκτισαν εκ των υστέρων καριέρες από το Πολυτεχνείο, ας μην την ανακαλύψουν εκείνοι που θέλουν να κτίσουν καριέρες αποδομώντας το.

Ελάχιστος φόρος τιμής σε έναν αγώνα που δεν εξελίχθηκε και θόλωσε, καθήκον ατομικό και συλλογικό, η προσπάθεια διεύρυνσης και ο σεβασμός των ποιοτικών χαρακτηριστικών της δημοκρατίας που ζούμε.

ΥΓ. Και μην ξεχνάμε. Αν για το νέο που γεννήθηκε στο τέλος του εμφυλίου και 20χρονος είδε την επικράτηση της δικτατορίας, όλα αυτά μπορεί να έλεγαν κάτι, να χαρακτήρισαν και να επηρέασαν τη ζωή του, για τον τωρινό 20χρονο, που έχουν περάσει υπερδιπλάσια χρόνια της ηλικίας του, από το Πολυτεχνείο, μπορεί να μην λένε και τίποτα ή να λένε εντελώς διαφορετικά, κάτι σαν μακρινή ιστορία. Τα διλήμματα και τα στοιχήματα γι’ αυτούς, όπως και οι προκλήσεις είναι ποιοτικά διαφορετικές.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ του Πύργου