Να συμμετάσχει ή όχι η Τουρκία στην PESCO; Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΗ

Η Τουρκία σε μια νέα κίνηση προσέγγισης προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) υπέβαλε επίσημο αίτημα για τη συμμετοχή της στη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (PESCO, άρθ. 42,6 ΣΕΕ).  Το αίτημα υποβλήθηκε στην Ολλανδία ως επικεφαλής του project για την «στρατιωτική κινητικότητα»  στο οποίο θέλει να συμμετάσχει . Σύμφωνα με Απόφαση του Συμβουλίου (Νοέμβριος 2020) «τρίτες χώρες», χώρες μη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δηλαδή , μπορούν να συμμετάσχουν σε projects (έχουν εγκριθεί  47 μέχρι στιγμής) εάν πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις/ κριτήρια. Τα κριτήρια περιλαμβάνουν σεβασμό στις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στους κανόνες καλής γειτονίας και οπωσδήποτε η αιτούσα χώρα να μην αντιστρατεύεται «τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης και των κρατών μελών της». Η απόφαση λαμβάνεται κατ? αρχάς από τις χώρες μέλη που συμπράττουν στο project και τελικά από το Συμβούλιο PESCO όλων των χωρών (25) με ομοφωνία.  Ήδη έχει αποφασισθεί η σύμπραξη με την PESCO της Νορβηγίας, Καναδά και ΗΠΑ.  Είναι προφανές ότι η Τουρκία δεν πληροί τα κριτήρια της Απόφασης του Συμβουλίου. Και προφανώς Ελλάδα, Κύπρος ,  Γαλλία, κ.α- χωρες που συμμετέχυν στο project  για την κινητικότητα–  μπορούν να ασκήσουν βέτο και να αποκλείσουν τη συμμετοχή. Είναι όμως αυτή η πλέον  ενδεδειγμένη στρατηγική για την Ελλάδα και την Κύπρο;

Η  Αθήνα θα πρέπει εν όψει και του ΕυρωπαικούΣυμβουλίου του Ιουνίου  να ακολουθήσει μια πιο ευρηματική στρατηγική. Με το αίτημα για συμμετοχή στην PESCO προστίθεται ένα ακόμη σοβαρό στοιχείο κοντά στα άλλα που συγκροτούν τη λεγόμενη «θετική ατζέντα» της ΕΕ για την Τουρκία. Έχουμε συνολικά δηλαδή τέσσερα κεντρικά στοιχεία: (α) εκσυγχρονισμό τελωνειακής ένωσης, (β) νέα «συμφωνία» για μεταναστευτικό, (γ) απελευθέρωση των θεωρήσεων, (δ) συμμετοχή στην Ευρωπαική άμυνα μέσω   PESCO. Όλα αυτά μαζί συγκροτούν, εάν υιοθετηθούν, μια νέα ειδική σχέση ΕΕ – Τουρκίας. Επομένως η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώξει την ομαδοποιημένη ως πακέτο διαπραγμάτευση όλων αυτών των κεντρικών στοιχείων με σαφείς προϋποθέσεις/αιρεσιμότητα που θα λαμβάνουν τον χαρακτήρα ενός «νέου Ελσίνκι» και ειδικότερα με  τους ακόλοθους όρους : 

• Δέσμευση για αποδοχή – εφαρμογή από την Τουρκία των κανόνων καλης γειτονίας
• Προσχώρηση στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας( UNCLOS) 
• Εγκατάλειψη του casus belli
• Δέσμευση για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔΧ) για την επίλυση διαφορών( οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνων) 
• Δέσμευση για ενεργό  σύμπραξη στην επίλυση του Κυπριακού προβλήματος 
• Δέσμευση για εγκατάλειψη παράλογων αξιώσεων (αποστρατικοποίηση, γκρίζες ζώνες, κλπ.). 

Το αφετηριακό πακέτο αυτό μπορεί να φαίνεται βαρύ. Είναι όμως από διαπραγματευτική άποψη επιτεύξιμο, συνολικά ή μη,  αρκεί η Αθήνα να προβάλει γραπτά  τώρα, έγκαιρα ολοκληρωμένα  τις θέσεις της για διαπραγμάτευση – πακέτο που θα καταλήγει σε νέο «Ελσίνκι». 

Δημοσίευση από “ΤΑ ΝΕΑ”