Με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα! Του Παναγιώτη Καρκατσούλη
Σηκώθηκε μεγάλος αχός από την απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) να επιβάλλει πρόστιμο 40.000 ευρώ στην κ. Ασημακοπούλου και 400.000 στο υπουργείο Εσωτερικών για παράνομη διαρροή προσωπικών δεδομένων, αλλά για λάθος λόγους.
Αντί οι δημοσιολογούντες-και ιδίως οι άνθρωποι των ΜΜΕ- να σπεύσουν να επικροτήσουν το γεγονός ότι μια Ανεξάρτητη Αρχή δικαιώνει τον χαρακτήρα της ως θεματοφύλακας της νομιμότητας στον καίριο τομέα για τον οποίο δημιουργήθηκε, αντί, δηλαδή, για συγχαρητήρια, εξέφρασαν σοβαρές επιφυλάξεις μέχρι και αρνητικές κριτικές και σχόλια που συμποσούνται, ιδίως, στο ότι το πρόστιμο των 400.000 ευρώ που επιβλήθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών θα μετακυλιστεί στις πλάτες των φορολογουμένων, οπότε άνθρακες ο θησαυρός! Οι μονίμως- αλλά όχι εντελώς αδικαιολόγητα- καχύποπτοι συνέλληνες θεώρησαν την απόφαση της ΑΠΔΠΧ ως εμπαιγμό, αφού το κράτος δεν μπορεί να επιβάλλει μια ποινή στον εαυτό του.
Παρ’ όλον ότι είναι τετριμμένη η αντίληψη ότι το κράτος είναι ενιαίο, συναρθρωμένο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο κι ότι όλες οι λειτουργίες του είναι συμβατές μεταξύ τους, αυτή παραμένει ισχυρή και παραπέμπει σε μια αρχαϊκή, μεταφυσική αντίληψη για το κράτος, η οποία, όμως, από τον Διαφωτισμό και μετά, έχει αντικατασταθεί από την αντίληψη του κράτους δικαίου.
Στη συνέχεια αυτής της βασικής ιδέας, το σύγχρονο κράτος πρέπει να διαθέτει μηχανισμούς ελέγχου που του διασφαλίζουν την εφαρμογή των αρχών και πρακτικών του κράτους δικαίου. Οι Ανεξάρτητες Αρχές αποδείχτηκαν, στην πορεία των χρόνων, τέτοιοι μηχανισμοί. Βεβαίως, η ποιότητα της λειτουργίας και των αποφάσεών τους καθορίζεται από την εν γένει ποιότητα της διακυβέρνησης και τις αποφάσεις που λαμβάνουν που πρέπει να δικαιώνουν τις εγγυήσεις που παρέχονται από το Σύνταγμα και τους νόμους σ’ αυτές. Όσον αφορά, δε, την ελληνική περίπτωση, οι Ανεξάρτητες Αρχές έχουν επιβιώσει εντός άκρως αρνητικών συνθηκών και περιβάλλοντος που ελάχιστα ευνοούσε την εύρυθμη λειτουργία τους.
Η μεγαλύτερή απειλή για αυτές εξακολουθεί να είναι η παρείσφρυση του κομματισμού στην εσωτερική τους λειτουργία. Παρακολουθούμε τον αγώνα τόσο των πελατοκρατών της κεντρικής διοίκησης να ποδηγετήσουν τις Αρχές στο άρμα του κυβερνώντος κόμματος κι, από την άλλη, την αντίσταση ορισμένων εξ αυτών, και την προσπάθειά τους να νοηματοδοτήσουν την συνταγματική επιταγή για την περιφρούρηση μειζόνων δημόσιων αγαθών και ατομικών δικαιωμάτων.
Τέτοια είναι η περίπτωση της ΑΠΔΠΧ και η απόφασή της για την διαρροή των emails δικαιώνει πλήρως τον συνταγματικό και κοινό νομοθέτη που εμπιστεύτηκε σ’ αυτήν το δύσκολο έργο της διασφάλισης των προσωπικών δεδομένων σε μια εποχή απειλών για την κατάργηση της ιδιωτικότητας και της εγκατάστασης μηχανισμών περιστολής της ελευθερίας και της Δημοκρατίας.
Η ΑΠΔΠΧ ερμήνευσε υποδειγματικά τόσο τις διατάξεις του Κανονισμού Προστασίας των προσωπικών δεδομένων όσο και του Συντάγματος και, μέσα από μια δικονομικά στέρεη διαδικασία ακροάσεων και έρευνας, κατέληξε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, στην ετυμηγορία της που κρίνει παράνομες τις πράξεις και παραλείψεις τόσο του φυσικού προσώπου όσο και του υπουργείου.
Ενδιαφέρον έχει και η απόφαση της Αρχής να επιβάλλει ένα υψηλό πρόστιμο στο υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου να τονίσει την απαξία της πράξης. Στην απόφαση της Αρχής τεκμηριώνεται επαρκέστατα το σκεπτικό που την οδήγησε σ΄ αυτή την απόφαση. Όσοι, δε, διερωτώνται ποιος εν τέλει θα «πληρώσει το μάρμαρο», αγνοούν ότι η περιστολή του προϋπολογισμού, εφ’ όσον, βεβαίως, η απόφαση τελεσιδικήσει, θα στερήσει από το υπουργείο από κρίσιμους πόρους για την διάθεσή τους σε έργα που έχει ανάγκη τόσο η κεντρική όσο και η περιφερειακή διοίκηση. Αυτό θα μπορούσε να είχε επιπτώσεις στην αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα της συγκεκριμένης δημόσιας οργάνωσης, επομένως και στην ηγεσία της. Αλλά αυτό μένει να ρυθμιστεί σε μια επόμενη φάση ανάπτυξης του συστήματος στοχοθεσίας, το οποίο ευελπιστούμε ότι δεν θα καθυστερήσει.
Μέχρι τότε μένει το μείζον: Η απόφαση της ΑΠΔΠΧ προστίθεται σε μια σειρά αποφάσεων Ανεξαρτήτων Αρχών (βλ. ΑΔΑΕ) που βάζουν φρένο στην ασύδοτη διακυβέρνηση, και νοηματοδοτούν την χρηστότητα των δράσεών τους υπέρ της ενδυνάμωσης των θεσμών και της κοινωνικής συνοχής.
Δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα www.dnews.gr