Μετά την πανδημία οι (ατομικές) πτωχεύσεις… Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΕΓΑ

Η υποχώρηση των μέτρων για την πανδημία, και όχι ακριβώς η υποχώρηση της πανδημίας, έφερε με δραματικό τρόπο στην επιφάνεια (και πάλι) το θέμα του χρέους. Τόσο του δημόσιου, που γιγαντώθηκε μέσα στην υγειονομική κρίση, όσο και του ιδιωτικού που αυξήθηκα τα τελευταία χρόνια, ενόσω οι φορολογούμενοι πλήρωσαν και πληρώνουν ακριβά την απόσειση των «κόκκινων» δανείων (διάσωση των τραπεζών).

Από μεθαύριο, πρώτη ημέρα τους καλοκαιριού, τυπικά και ουσιαστικά από το Σεπτέμβριο, μετά δηλαδή τις καλοκαιρινές διακοπές και το νέο δικαστικό έτος, θα γνωρίσουμε στην πράξη τι σημαίνει «ατομική πτώχευση».

Για ένα δάνειο, δεν θα χάνεις την ελευθερία σου, κάτι που έληξε πριν 2.700 χρόνια με τους νόμους του Σόλωνα, αλλά θα χάνεις την συνολική σου-λοιπή περιουσία. Και για τους πολύ φτωχούς (και επιπλέον φτωχοποιημένους λόγω… ατομικής πτώχευσης), θα παρέχεται η ευχέρεια παραμονής στην μοναδική (πρώτη) κατοικία πληρώνοντας ενοίκιο στο (δικό σου) σπίτι. Και μετά την 12ετία θα μπορεί ο πτωχός και πτωχεύσας (με βάσει το νέο δίκαιο), δηλαδή αυτός που θα χάσει κάθε κινητό και ακίνητο στοιχείο, να αγοράσει το σπίτι στην αγοραία τιμή εκείνης της περιόδου.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα δάνεια πληρώνονται και ότι δεν προσφέρεται δωρεάν γεύμα. Όμως, το θέμα που συναντάμε και πάλι μπροστά μας έχει τρεις πτυχές:

-Υπήρχε σαφής ενημέρωση για τα αρχικά δάνεια (κυρίως την περίοδο 2004-2009), τόσο τα στεγαστικά, όταν είχε πάρει διαστάσεις η φούσκα στα ακίνητα, όσο και για τα διακοποδάνεια; Τι σημαίνει δάνειο σε συνάλλαγμα (ελβετικό φράγκο εν προκειμένω); Υπήρχε έλεγχος για τα καταναλωτικά δάνεια και το ύψος των στεγαστικών;

-Οι τράπεζες βοηθήθηκαν σκανδαλωδώς για την μεταφορά σε fund των «κόκκινων» δανείων με δύο τρόπους: α/Τον «Ηρακλή», όπου το δημόσιο εγγυήθηκε για το 30% των τιτλοποιήσεων και υπάρχει κίνδυνος (σύμφωνα με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας), το δημόσιο να χάσει μέρος αυτών των εγγυήσεων λόγω χαμηλής αποτίμησης των seniorτίτλων και β/λόγω μη συμμετοχής στις αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων (μη άσκηση δικαιωμάτων παλαιού μετόχου), όπως στην περίπτωση της Πειραιώς, όπου χάθηκε κρατική περιουσία. Σε κάθε περίπτωση όμως ο φορολογούμενος, κυρίως οι νέοι μας που είτε μεταναστεύουν στο εξωτερικό, είτε μένουν άνεργοι στη χώρα μας, θα κληθούν να πληρώσουν φόρους γι’ αυτό το σκαστό σκάνδαλο.

Και από την άλλη, οι ιδιώτες οφείλουν στο ακέραιο τα δάνειά τους σταFund. Δηλαδή, οι φορολογούμενοι πλήρωσαν, οι τράπεζες σώθηκαν και οι ιδιώτες θα πληρώσουν στο ακέραιο το αρχικό δάνειο. Σε πολλές δε περιπτώσεις θα διεξαχθούν εκ νέου οι δίκες με βάσει το νέο νόμο και θα ανατραπούν οι πρωτόδικες αποφάσεις που εξέδωσαν τα δικαστήρια με το νόμο Κατσέλη.

-Το δημόσιο χρέος αναμένεται να ξεπεράσει το 212% του ΑΕΠ στα τέλη του έτους. Αφενός λόγω αναγκών εν μέσω πανδημίας και αφετέρου λόγω πτώσης του εθνικού προϊόντος (ύφεση κοντά στο 10% το 2020).

Άνοδος επιτοκίων

Το τραγικό στην ελληνική περίπτωση είναι ότι έχουμε πέσει θύμα των… φθηνών δανείων. α/Με την κυκλοφορία του ευρώ το «Βήμα» (της 3ης/1/2002)διακήρυττε: «Άφθονο και φθηνό χρήμα». Τα χαμηλά επιτόκια του ενιαίου νομίσματος ώθησαν κράτος και πολίτες σε μη παραγωγικό-επενδυτικό δανεισμό. Με αποτέλεσμα, ο βρόγχος του 2008-2009. β/Τώρα, οι παρεμβάσεις των Κεντρικών Τραπεζών και ειδικά στην περίπτωση του ευρώ της ΕΚΤ, κρατούν χαμηλά το κόστος του δανεισμού. Επιτρέποντας ακόμη, ευτυχώς, και χώρες με διπλάσιο, από το παραγόμενο προϊόν, χρέος να δανείζονται. Αλλά για πόσο; Δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα (χρήμα) για κανέναν (τουλάχιστον για πολύ καιρό).

Με την οικονομική αναζωπύρωση και την σταδιακή απόσυρση των κεντρικών τραπεζών, τα επιτόκια θα αρχίσουν να ανεβαίνουν. Τότε θα διαπιστώσουμε τι σημαίνει να βγαίνει η καταχρεωμένη πατρίδα μας στις αγορές και να της προσφέρονται ποσά με επιτόκιο (μόλις) 2% (από 0,3-0,8% μέσα στην πανδημία). Θα θυμηθούμε τότε ότι το χρέος μας απαιτεί 7 δις το χρόνο για τόκους. Δηλαδή το 4% του ΑΕΠ. Και έρχονται οι καταπτώσεις των κρατικών εγγυήσεων(άνω των 3,5 δις), ταsenior ομόλογα των Fund, τα «κόκκινα» δάνεια και τα χρέη της πανδημίας. Το πραγματικό χρέος είναι πλέονάνω των 360 δις.

Και όταν οι αγορές «χτυπήσουν» επιτόκιο πάνω από 3%, η(πολιτική) κατάρρευση θα είναι μπροστά μας. Δεν αναφέρομαι τόσο στην πολιτική τάξη, αλλά τις πολιτικές προτεραιότητες, την Δημοκρατία και τον κίνδυνο να επικρατήσει ένα γκρίζο σκηνικό.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσο το κύριο μέρος του χρέους να είναι στον δημόσιο τομέα (Ευρωμηχανισμός και κράτη),το μέσο επιτόκιο θα είναι κοντά στα 7 δις ετησίως (επιτόκιο έως 2%).Όμως, ακόμη και αυτή η (πιο) ευνοϊκή προοπτική σημαίνει ότι ένας βραχνάς (τόκοι) δεν μας επιτρέπει να μειώσουμε την φορολογία, ώστε να υπάρξει δημοσιονομικός χώρος, διαθέσιμο εισόδημα και αποταμίευση. Και ένα βουνό χρέους δεν μας επιτρέπει να δανειστούμε για αναπτυξιακές δράσεις. Γι’ αυτό και οι πτωχεύσεις (ατομικές-επιχειρηματικές) θα είναι ο κανόνας της επομένως ημέρας.

Όπως έγινε και με την οικονομική κρίση (2008-18) έτσι και τώρα με την υγειονομική: βγαίνουμε από αυτές με μεγαλύτερα χρέος από αυτό που μπήκαμε. Ιδού το πρόβλημα των «λύσεων» που επέλεξαν…

Δημοσίευση από “ieidiseis.gr”