Η παραδημοκρατία των fake news. Του ΓΙΑΝΝΗ ΜΕΪΜΑΡΟΓΛΟΥ

Πριν από μερικές μέρος ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε για τουρκική προσπάθεια επηρεασμού των επόμενων προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, συμπληρώνοντας ότι «κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει ανεκτό». Παρά την άμεση αντίδραση του Ερντογάν, όλοι ξέρουμε ότι ο Τούρκος πρόεδρος δεν θα είχε κάποιον ηθικής τάξης δισταγμό, αν επρόκειτο να απαλλαγεί από τον ενοχλητικό για την προώθηση των σχεδίων του Γάλλο ηγέτη. Νωπές εξάλλου παραμένουν οι μνήμες της δραστήριας ρωσικής ανάμειξης στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, με στόχο την εκλογή Τραμπ, την οποία κατήγγειλε επισήμως ο Τζο Μπάιντεν. Ένα νέο κεφάλαιο εξωτερικών διαδικτυακών παρεμβάσεων στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις άλλων χωρών έχει ανοίξει από καιρό.

Η βιομηχανία των fake news αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, καταλαμβάνοντας ολοένα και μεγαλύτερο μέρος στον χώρο της επικοινωνιακής στρατηγικής πολιτικών σκοπιμοτήτων και οικονομικών συμφερόντων. Την παραγωγή τους αναλαμβάνουν «εξειδικευμένα» διεθνή και τοπικά κέντρα και τη διασπορά τους εντεταλμένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μέσα μαζικής επικοινωνίας. Όλοι μαζί συντονίζονται και εξυπηρετούνται από το μπόλιασμα της κοινωνίας με κατασκευασμένες ειδήσεις. Η συστηματική διάδοση ψευδών και ανυπόστατων ειδήσεων καθοδηγεί την κοινή γνώμη δυσφημίζοντας πολιτικά πρόσωπα και κόμματα και διαστρεβλώνοντας τις θέσεις τους με στόχο την εξουδετέρωση της επιρροής τους και την πολιτική τους εξόντωση. Το γκαιμπελικό αξίωμα «πες πες, κάτι θα μείνει» λειτουργεί σε πλήρη εφαρμογή.

Ο πόλεμος των τρολς γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση, στην εκπαιδευμένη από χρόνια στον λαϊκισμό ελληνική κοινωνία. Η πολιτική ενασχόληση συγκεκριμένων κομματικών επιτελείων αναλώνεται περισσότερο στην προώθηση ή την διάψευση fake news απ’ ότι για την αντιπαράθεση επί των πραγματικών προβλημάτων της χώρας. Ο πρώην πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, είχε κατηγορήσει προεκλογικά τα κόμματα της μεταπολίτευσης ότι διαμορφώνουν το φαινόμενο της «μεταδημοκρατίας», παραφράζοντας τον όρο του κοινωνιολόγου Κόλιν Κράουτς, για να παρουσιάσουν μια πλασματική εικόνα της πολιτικής υποχώρησης του ΣΥΡΙΖΑ. Παρέλειπε βέβαια να αναφερθεί στην ενεργή και οργανωμένη συμβολή του κόμματός του στη δημιουργία του φαινομένου.

Στην ουσία δεν πρόκειται για φαινόμενο «μεταδημοκρατίας» αλλά για φαινόμενο παραδημοκρατίας που επιδιώκει την παράκαμψη των δημοκρατικών θεσμών. Ένα φαινόμενο πολύ επικίνδυνο, που δεν κάνει εξαιρέσεις στην κατασκευή και τη διασπορά ψευδών ειδήσεων με απρόβλεπτες συνέπειες για το σύνολο των πολιτών. Ένα φαινόμενο που τρέφει τον λαϊκισμό και τρέφεται από αυτόν.

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της διασποράς των fake news είναι κρίσιμη για την υπεράσπισης της ίδιας της δημοκρατίας. Η υπεράσπιση δεν μπορεί να γίνει με απαγορεύσεις και περιορισμούς. Η παραπληροφόρηση αντιμετωπίζεται με υπεύθυνη ενημέρωση, η παραχάραξη στοιχείων με παράθεση των πραγματικών γεγονότων και η συκοφαντία με την αποκατάσταση της αλήθειας. Πολιτεία και πολιτικό σύστημα έχουν υποχρέωση να συμβαδίσουν πριν να είναι αργά και να επιβεβαιώσουν στην πράξη ότι οι επιθέσεις στους θεσμούς αντιμετωπίζονται με περισσότερη και όχι με λιγότερη δημοκρατία.

Δημοσίευση από “ΤΑ ΝΕΑ”