Δασμοί, συνέπειες και αντιδράσεις. Του Κώστα Καλλίτση

Τα τύ­μπα­να του δα­σμο­λο­γι­κού πο­λέ­μου δεν φαί­νε­ται να σι­γούν σύ­ντο­μα, οι συ­γκρού­σεις θα έχουν διάρ­κεια, ήδη προ­κα­λούν ανα­τρο­πές. Άλλες φαί­νο­νται, όπως η κα­τάρ­ρευ­ση της εμπι­στο­σύ­νης στις αμε­ρι­κα­νι­κές αγο­ρές και η φυγή κε­φα­λαί­ων από τα χρη­μα­τι­στή­ρια, τα ομό­λο­γα και το νό­μι­σμα των Η­ΠΑ­, κα­θώς ο Τραμπ κα­τά­φε­ρε κάτι μέ­χρι πρό­τι­νος απί­στευ­το: Να που­λά όλος ο κό­σμος Αμε­ρι­κή και να φεύ­γει τρέ­χο­ντας από το μέ­χρι πρό­τι­νος «ασφα­λές κα­τα­φύ­γιο». Άλλες δια­φαί­νο­νται, όπως μεί­ω­ση των ρυθ­μών με­γέ­θυν­σης ή μια ύφε­ση στις Η­ΠΑ­ -που δεν θα αφή­σει κα­μία χώρα ανε­πη­ρέ­α­στη. Άλλες, πάλι, προς ώρας κα­λύ­πτο­νται από ομί­χλη, όπως οι δευ­τε­ρο­γε­νείς επι­πτώ­σεις των δα­σμών στις διε­θνείς ροές εμπο­ρευ­μά­των και αξιών.

Αν υπάρ­χει μία βε­βαιό­τη­τα, εί­ναι η α-βε­βαιό­τη­τα.

Οι αβε­βαιό­τη­τες προ­κα­λούν ανα­στο­λή δρά­σε­ων. Ειδι­κά καθ’ ημάς, πα­γώ­νουν κάθε αξιό­λο­γη νέα επι­χει­ρη­μα­τι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα και ανα­στέλ­λουν ώρι­μα επεν­δυ­τι­κά σχέ­δια, κα­θώς το σμή­νος εμ­φα­νί­ζε­ται σε έναν ου­ρα­νό ήδη σκο­τει­νια­σμέ­νο από την κα­τάρ­ρευ­ση της εμπι­στο­σύ­νης στο πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα και την προϊ­ού­σα φθο­ρά μιας κυ­βέρ­νη­σης που κα­τά­κο­πη επι­χει­ρεί να δια­νύ­σει την από­στα­ση μέ­χρι τις επό­με­νες εκλο­γές. Αυτό το πά­γω­μα εί­ναι το πρώ­το, πολύ ση­μα­ντι­κό κό­στος που έχει η ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία από τον δα­σμο­λο­γι­κό πό­λε­μο. Υπάρ­χουν ορι­σμέ­νες ακό­μη, άμε­σες και έμ­με­σες συ­νέ­πειες αυ­τού του πο­λέ­μου.

Οι άμε­σες συ­νέ­πειες απο­δί­δο­νται στους νέ­ους δα­σμούς των Η­ΠΑ­. Αυτό εί­ναι η μισή αλή­θεια. Η άλλη μισή εί­ναι ότι όποιο πρό­βλη­μα εμ­φα­νι­στεί στις εξα­γω­γές μας θα οφεί­λε­ται στις αδυ­να­μί­ες της οι­κο­νο­μί­ας μας. Αν το ελ­λη­νι­κό λάδι, πα­ρά­δειγ­μα, έχει πρό­βλη­μα διά­θε­σης στις Η­ΠΑ­, αυτό δεν μπο­ρεί να απο­δο­θεί μόνο ή κύ­ρια στους δα­σμούς (αφού αυ­τοί οι δα­σμοί ισχύ­ουν για όλους, και για την Ιτα­λία και την Ισπα­νία…) αλλά και σε όλα όσα φρο­ντί­ζει να κά­νει ο αντα­γω­νι­σμός και δεν φρο­ντί­ζου­με να κά­νου­με εμείς. Από τις πο­σό­τη­τες κλί­μα­κας που μπο­ρού­με να δια­θέ­σου­με, τις συ­σκευα­σί­ες που προ­σφέ­ρου­με, το μάρ­κε­τινγκ και τις προ­ω­θη­τι­κές ενέρ­γειες που κά­νου­με.

Οι έμ­με­σες συ­νέ­πειες θα εί­ναι, κατά κοι­νή ομο­λο­γία, σο­βα­ρό­τε­ρες. Αυτές που θα προ­κύ­ψουν δευ­τε­ρο­γε­νώς για την ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία, από το πλήγ­μα που θα επι­φέ­ρουν οι αμε­ρι­κα­νι­κοί δα­σμοί στις ευ­ρω­παϊ­κές χώ­ρες που δια­θέ­τουν ισχυ­ρή πα­ρα­γω­γι­κή, βιο­μη­χα­νι­κή βάση. Στο μέ­τρο που θα επη­ρε­α­στούν αρ­νη­τι­κά οι οι­κο­νο­μί­ες αυ­τών των χω­ρών, με τις οποί­ες έχου­με τις με­γα­λύ­τε­ρες συ­ναλ­λα­γές, θα επη­ρε­α­στεί αρ­νη­τι­κά και η ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία, κυ­ρί­ως μέσω του του­ρι­σμού μας. Η ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία θα πλη­γεί επει­δή, εξαι­τί­ας των δα­σμών, θα φτω­χύ­νουν οι κα­λύ­τε­ροι πε­λά­τες μας -οι άλ­λοι Ευρω­παί­οι.

Βεβαί­ως, τα ευ­ρω­παϊ­κά κρά­τη θα αντι­δρά­σουν. Ένα θέμα εί­ναι να κα­τα­φέ­ρου­με να πά­ρου­με το με­ρί­διό μας στα θε­τι­κά αυ­τής της αντί­δρα­σης. Δεύ­τε­ρο θέμα εί­ναι να απο­φύ­γου­με τα αρ­νη­τι­κά.

Παρά­δειγ­μα του πρώ­του: Η­ Ευρώ­πη απο­φά­σι­σε να ενι­σχύ­σει την αμυ­ντι­κή της ικα­νό­τη­τα. Υπάρ­χει ένα με­γά­λο στοί­χη­μα για την Ελλά­δα, για­τί πα­ρό­τι κά­νου­με τις ανα­λο­γι­κά με­γα­λύ­τε­ρες δα­πά­νες για εξο­πλι­σμούς, εί­μα­στε μόνο κα­τα­να­λω­τές, όχι πα­ρα­γω­γοί -δεν έχου­με ανα­πτύ­ξει αμυ­ντι­κή βιο­μη­χα­νία. Το με­γά­λο στοί­χη­μα εί­ναι αν θα κα­τα­φέ­ρου­με να την ανα­πτύ­ξου­με τώρα, συμ­με­τέ­χο­ντας στα νέα προ­γράμ­μα­τα με ση­μα­ντι­κά πο­σο­στά προ­στι­θέ­με­νης αξί­ας –και όχι με …0,5% όπως μέ­χρι πρό­τι­νος.

Παρά­δειγ­μα του δεύ­τε­ρου: Η­ Κομι­σιόν επι­χει­ρεί να υπο­νο­μεύ­σει την πο­λι­τι­κή συ­νο­χής, αφε­νός με τη συ­νέ­νω­σή της με την Κοινή Αγρο­τι­κή Πολι­τι­κή υπό ένα διευ­θυ­ντή­ριο που θα λο­γο­δο­τεί προ­σω­πι­κά στην φον ντερ Λάιεν, αφε­τέ­ρου με την ευ­χέ­ρεια να εκτρέ­πο­νται κον­δύ­λια της συ­νο­χής προς εξο­πλι­σμούς. Αυτά δεν συμ­φέ­ρουν την Ελλά­δα. Η κυ­βέρ­νη­ση, αντί να πα­νη­γυ­ρί­ζει για τη ρή­τρα δια­φυ­γής (που επι­τρέ­πει στα ισχυ­ρά κρά­τη να επι­δο­τούν τις εθνι­κές επι­χει­ρή­σεις τους νο­θεύ­ο­ντας την ενιαία αγο­ρά και καθ’ ημάς να μοι­ρα­στούν προ­ε­κλο­γι­κές πα­ρο­χές…) θα όφει­λε να αντι­τα­χθεί σε αυτά τα σχέ­δια.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Η Καθημερινή της Κυριακής